Çamaşır Makinesini Kim Buldu ?
Çamaşır Makinesini Kim Buldu: Kullanıcılarının yıkama suyuna sıvı veya toz halde satılan deterjan ilave ederek, çamaşırlarını yıkadıkları cihaza çamaşır makinesi denir. Çok önce ki yıllara baktığımızda, daha doğrusu evlerimizde su tesisatı ve su giderleri gibi mekanizmaların olmadığı yıllarda, özellikle ev hanımları yıkama, kaynatma ve durulama işlemi için ayrı ayrı temiz sular kullanıyordu. Bunları her defasında taşımak zorunda kalıyorlardı.
1886 yılında Amerika’da kabaca bir hesapla kadınlar, kuyulardan veya çeşitli su kaynaklarından günde 8-10 defa su taşıyorlardı. Aynı zamanda bu su elde taşındıktan sonra ateşte ısıtılıp, ardından küvete dökülürdü. Tabii ki bu işlemler maalesef sadece bununla sınırlı kalmıyordu. Sabunlu suyun özellikle giysilerden uzaklaştırılması için sizi epeyce uğraştıracak durulama işlemi de bu uygulamaların arkasından geliyordu. Durulama işleminden sonra rulo haline getirilen giysi, suyundan arınması için kuvvetlice sıkılmaktaydı. Bütün işlemlerinizi bitirdiğinizi sanırken, size ütüleme gibi gününüzün tamamını heba edecek son bir işlem kalıyordu. İşte sizi böyle zorlu ve yorucu günlerden kurtaracak harika bir buluşun ismidir aslında çamaşır makinesi. Yalnız şunu da belirtmeden olmaz; 2010 yılındaki bir istatistik, 7 milyar olan dünya nüfusunun 5 milyarının giysilerini hâlâ elde yıkadığı yönünde bilgiler içeriyor.
Makinede yapılan yıkamanın en erken örneklerinden birisi doldurma uygulamasıdır. İçi çamaşırlarla dolu değirmen, tokmaklar olarak tanımlanan tahta çekiçlerle dövülürdü. Şimdi bu mekanik sistemli makinenin ilk muciti kim ona bakalım:
Çamaşır Makinesini Kim İcat Etti ?
Mekanik çamaşır makinesini ilk olarak çizen Jacob Christian Schäffer’dir. Sonrasında 1782 yılında Henry Sidgier ismindeki mucit, altıgen şeklinde ahşaptan kapalı bir çamaşır makinesi yapmıştı. Aynı zamanda Schäffer buluşunu takip ediyordu. Sidgier’ın buluşu çamaşırları tahta çubuklar arasında sıkıştırıyordu. Bunula birlikte bu işlemi kol gücü kullanarak başarabilmekteydi. Bu yüzden oldukça yorucu ve günümüz teknolojilerinden oldukça uzaktaydı.
Yıllar 1791’i gösterdiğinde bu sefer İngiliz mucit Ferguson Hardie sahne alacaktı. Hardie ise insan gücüne dayanan ve merdane kolunun tek yönlü hareket ile hem ileri hem de geri gitmesini sağlayan mekanizmayı icat edecekti. Fakat bu işlemler de el emeğine ve gücüne dayalı olduğundan fazla rağbet görmeyecekti. Bu yüzden sadece icatla kalacaktı.
Daha sonraki yıllarda (1797) “Giysi yıkama” patenti adı altında Nathaniel Briggs’e patent verilecekti. Ancak bu patent, patentin olduğu binanın yangında kül olmasıyla yok olup gidecekti.
Masayı Kim Buldu?
Elektrikli Çamaşır Makinesinin İcatı:
Elektrikli makinenin icat edilmesi de 1910’lu yılları bulmuştur. Alva John Fisher tarafından icat edilen bu makine artık dünyada yeni bir çığır açıyordu. Aynı zamanda insan gücüyle çalışmıyordu. Hatta Fisher’ın patent numarası da vardı “966677”.
İlerleyen süreçte, yani yıllar 1928’i gösterdiğinde, sadece Amerika’daki çamaşır makinesi satış adedi 913.000 adete ulaşacaktı. Fakat ilerleyen yıllarda özellikle yıllar 1932’yi gösterdiğinde yoksulluktan ve çeşitli ekonomik etkenlerden dolayı satış adedi 600.000 rakamlarına kadar gerilemişti. Dünya üzerinde kullanım alanının arttığı yıllar ise 1950’leri bulacaktı. Bunu sebebi İkinci Dünya Savaşı’nın tüketici piyasasındaki olumsuz etkisinden kaynaklanmaktaydı. 1960’lı yıllara gelindiğinde ise artık rakamlar inanılmaz boyutlardaydı; 25 milyon evin yaklaşık %60’ında artık çamaşır makinesi vardı.
Bununla birlikte satılan makinelerin pek çoğu tam otomatik makinelerden değildi. Bu makineler çok yüksek ücretlerde olduğundan, ağırlıklı olarak popülaritesi olan cihazlar çift yıkama küveti bulunan ürünlerdi. Küçük olan küvet santrifüjlü kurutma için bir eğirme tamburu bulundururken, daha büyük küvetin tabanında sadece karıştırıcı vardı. Bazı makineler ise, kullanılmış yıkama suyunu geçici depolama için ayrı bir küvete pompalama ve daha sonra tekrar kullanım için geri pompalama yeteneğine sahiptiler. Bu özelliğin nedeninin su ve sabunun maliyetinden kaynaklı değil; suyu ısıtmanın maliyetinin yüksek olmasından kaynaklı olduğunu belirtmekte fayda var.
Günümüz teknolojilerinde artık çeşitli üreticiler, motor hızlarını düşürerek veya kontrol ederek yaylı süspansiyonlar yerine çelik bilyeler kullanıyorlardı veya her ikisine de monte edilmiş bir halka içinde sıvı bulundurarak, makinenin pullarından kaynaklı titreşimi azaltmak için adımlar atıyorlar. Örneğin bu teknolojilerden birisini kullanan dünyaca ünlü Samsung firmasıdır..
