Makarnayı Kim Buldu ?
Makarnayı Kim Buldu: Pek çok ülke ve mutfak, makarnanın kendi icatları olduğundan bahsetmekte. Aslına bakarsanız bu makarna kavramından ne anlaşıldığına bağlıdır birazda. Örneğin; spagetti gibi kuru bir makarna? Veya su ve tahılın birleşiminden yapılan daha yumuşak bir makarna veya buğdayla yapılan makarna ? Yani örnek bulmak istediğinizde pek çok alternatif makarna çeşidi sayabilirsiniz.
Makarnayı Kim Keşfetti ?
Öncelikle şunu belirtmekte fayda olduğunu düşünüyoruz. Çok eski yıllarda Çinliler buğdayı bilmiyorlardı. Ancak buğdayın 10.000 yıldan beri kullanıldığına dair çeşitli kaynaklar mevcuttur. Buradan yola çıkarak, M.Ö’ki yıllarda makarnanın Çinliler tarafından bulunduğu gerçeğinin çok realist bir bakış olduğunu söylemek pek inandırıcı değildir. Ancak Çinlilerin makarnayı bulduğuna dair 4.000 yıl öncesine dayanan arkeolojik bulgular vardır. Makarnanın gerçek mucidlerinin Çin’in kuzey batısındaki Sarı Nehir yakınlarındaki kasaba olan Laja’da yaşayanlar olduğu düşünülmektedir. Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü Çin Bilimler Akademisi arkeologları, Arkeoloji Enstitüsü meslektaşlarıyla birlikte 4.000 yıllık bir spagetti tabağı bulmuşlardır. Belki de bu buluş; makarnanın, dünyanın en eski yiyeceklerinden birisi olduğunun göstergesiydi. Zira bu kayıtlar ortaya çıkmadan önceki en erken kayıtların M.Ö beşinci yüzyılda Kudüs’te suda pişirilen bir makarna türü olduğunu söyleyebiliriz.
Bunun yanında ünlü tarihçi Aristophanes ve Horace tarafından tarihe not düşülmüş; un ve su karışımından ortaya çıkan Laganon (Yunanca) ve Laganum (Latince) terimleri kullanılarak çekilmiş eriştenin varlığından söz etmek mümkündür. Özellikle bu tarih notlarının M.Ö. 4 yüzyıla denk geldiğini hatırlatmakda fayda var.
M.Ö 4. yüzyılda ise Cerveteri(İtalya)’deki bir Etrüsk mezarında oklava ve boyanmış kesme çarkına rastlanmıştır. Kısacası o dönemde bu aletlerle erişte ve hamura benzer el işlerinin yapıldığı düşünülmektedir.
MS dokuzuncu yüzyılda “Ibn al-Mibrad“ait bir yemek kitabında; özellikle mercimekle servis edilen bir çeşit kuru makarna türü olan Rista’dan da bahsedilmektedir.
Lambayı Kim Buldu?
Makarnanın İtalya’ya Gelişi:
Muhtemelen makarna, Araplar; Sicilya’yı fethettiğinde İtalya’ya geldi. Çünkü Al-Idrisi, Sicilyalı coğrafyacı II. ROGER için 1154 yılında yazdığı kitabında, makarna üretmek için pek çok değirmen açısından zengin olan Palermo’dan 30 km uzaklıktaki Trabia kasabasından bahseder. Bu değirmenin Akdeniz’e gemiler aracılığıyla Arap Yarımadası’ndan geldiği düşünülmektedir. Aynı zamanda çoğu görüşe göre Makarna kelimesi; Sicilya dilinde “hamuru zorla döndürmek” anlamına gelen “maccaruni” kelimesinden türemiştir.
Ligurya’ya yapılan ticaret sayesinde makarna İtalya’da artık iyice yayılmıştır. Arkasından 1500’den fazla makarna ustası; Roma, Napoli, Palermo, Milano ve Savona’da loncalar kurmuştur.
Yıllar 1554’ü gösterdiğinde Peru’dan domates ithal edilmiştir. İşte bu ithalat aynı zamanda domates soslu makarnanın doğuşuydu. Ancak bu sosun yaygınlaşması ise 18. yüzyılın sonlarını bulacaktı. Zira kendisine yemek kitaplarında yer edinmesi, tarih olarak 1790’lı yılları göstermekte.
17. yüzyılın sonlarına gelindiğinde, Napoli’de makarna üretimi için ilkel makinelerin öne çıktığını görüyoruz. Daha sonra özellik olarak yoğurma ve pres özelliklerini kullanan bu makineler, makarna üretim maliyetlerini hatırı sayılır derecede düşürmeyi başarmıştı. Bu gelişmeleri yıllar 1740’ı gösterdiğinde ilk ruhsatlı makarna fabrikası olma özelliğini taşıyan Venedik’teki bir kuruluş takip etti. 1800’lerde irmiği kepekten ayıran su değirmenleri ve taş öğütücüler kullanılmıştır. Makarnanın pazarda kendisine daha önemli bir yer edinmesi sağlanmıştır. Yıllar 1859’u gösterdiğinde, Joseph Topits tarafından Macaristan’ın Pest şehrinde buhar makinesiyle çalışan Orta Avrupa’daki ilk makarna fabrikası kurulmuştur. Aslında bu fabrika, bundan sonraki süreçte dünya genelinde yaygınlaşacak diğer fabrikalar ve makarna kültürünün de habercisiydi.
