Pizzayı Kim Buldu?
Pizzayı Kim Buldu: Hiç kimse pizzanın en temel olarak ilk nerede yapıldığını ve icat edildiğini belgeleyemez. Ancak yine de pizzanın doğuşu, muhtemelen tarih öncesi çağlara dayanmaktadır. Çünkü ekmek ilk hazır gıda türlerinden biriydi ve hamur, sıcak düz taşlar üzerinde pişirilirdi. Eski Yunanlılar ve Mısırlıların pizza benzeri bir yemek yedikleri de söylentiler arasındadır.
Bu iddialara rağmen, Napoli günümüz pizzasının doğum yeri olarak kabul edilmektedir. Belki de pizza olgusunu ilk olarak ortaya çıkaran şehir olmasa da, icat ettikleri andan itibaren tasarladıkları yiyecek, tüm dünyayı derinden etkilemiştir. Aynı zamanda Napoli şehri, baharatlar ve otlarla kaplı düz şekilde pişmiş hamur halkalarının da mucididir. Bunun yanında basit gibi görünen bu yiyecek, o dönemde bölgenin köylülerinin en popüler tercihlerinden birisiydi. İsmi ise focaccia idi. Bugün focaccia; su, tuz ve maya gibi gıdalarla hazırlanan yassı ekmek türlerinin geneline verilen isimdir.
Daha sonra Napoli’de kadınlar, ekmeği fırında pişirmeden önce hamurları diske benzer şekilde yassılaştırdılar. Üzerine de yemeklerden arta kalan gıdaları koydular. Daha sonraki dönemde, kalan sebzeleri de israf etmeden bu pizzaların üzerinde kullanmaya başladılar. Günümüz versiyonlarına benzeyen pizzalar, 1600’lü yıllara kadar ortalarda yoktu. Bunun sebeplerinden birisi Avrupalıların domates korkusuydu. Bu tarihlerde domates bu coğrafyaya ulaşmış olsa bile, Avrupalılar zehirleneceğiz korkusuyla çok bilmedikleri domatesten çekindiler. Ancak 1600’lerin sonlarına doğru bu korkularını yenerek ilk popüler olan pizzaların vazgeçilmez sebzelerinden birisi olan domatesi, pizzalarına dahil ettiler.
İlk Pizzacı:
Dünyanın ilk pizzacısı kapılarını 1738 yılında açtı. Napoli’de bulunan bu restoranın adı Antica Pizzeria Port’Alba idi. Öyle ilginçtir ki; pizzaları yakınında bulunan Vezüv Yanardağı’ndan gelen lavları kullanabilen bir fırında pişirmişlerdir.
1889 yılında İtalya Kralı I. Umberto’nun eşi Kraliçe Margherita Teresa Giovanni, Napoli şehrini ziyaret etmiştir. Don Raffaele Esposito adında bir adam, Pietro Il Pizzaiolo restoranının sahibiydi. Kraliçe Margherita onuruna özel bir yemek hazırlaması istendi. Kraliçeye mozzarella peyniri ve fesleğen içeren bir pizza hazırlayarak karşılık verdi. Aslında o zamana kadar mozzarella daha önce hiç bir pizzada kullanılmayan bir malzemeydi. Pizzanın aynı zamanda karakteristik özelliklerinden birisi de, kırmızı, beyaz ve yeşil rengi ile İtalyan bayrağını simgelemesiydi. Kraliçenin hazırladığı bu pizzayı çok beğenmesinin de etkisiyle, Don Raffaele, bu pizzaya Margherita Pizza adını verdi. Bu pizzanın popülaritesi yüzyıllar boyunca artarak devam etti. Üstelik, günümüzde hâlâ popülaritesini korumaktadır.
Seneler 1905 yılını gösterdiğinde İtalyan göçmenler Amerika’ya gittiler; ama yanlarında pizzayı da götürdüler. Amerika’da açılan ilk pizzacının açılış tarihi de İtalyan göçmenlerin ABD’ye geldiği yıl olan 1905’di. Lombardi’s Pizzeria Napoletana ismiyle ünlenen bu pizzacı, New York‘ta bulunmaktaydı. İşin ilginç kısmı ise pizzacının günümüzde hâlâ varlığını sürdürmesidir. Bu restorantın en önemli özelliği ise ABD kültüründe pizzanın hâlâ popülaritesini bu restoran sayesinde devam ettirmesidir. Daha doğrusu popülaritesini bu restoran sayesinde kazanmış olmasıdır.
Ojeyi Kim Buldu?
Sonuç olarak tarihi belgeler ve çeşitli ispatlar ile tarihçilerin bugün ilk pizza benzeri yiyeceğin icadının net olarak kimin eseri olduğunu bilmesi bizce imkansızdır. Yalnız en önemli gerçek ise, bugün kökeni her ne kadar bilinmiyor olsada, bu fırında pişmiş pizza ve çeşitlerine pek çok lezzet severin aşık olduğu realitesidir.
