Şemsiye Nedir?
Şemsiye, yağmurdan veya güneş ışınlarından korumak için kullanılan bir nesnedir. Bir şemsiye, merkezi bir direğe veya tutamağa bağlanabilen katlanır bir çerçeveye tutturulan kumaş çemberinden oluşur.
İnsan ırkı Taş Devri‘nden çıkarken teknoloji ve kültür alanındaki ilerlemeler atalarımızın yaşam tarzlarını iyileştirmelerine, etraflarındaki çevreyi değiştirmelerine ve genişlemelerine olanak sağlamıştır. İnsanların daha kolay ve rahat yaşamasını sağlayan araçlardan biri de şemsiye ve güneşten korunma gereçleriydi. Bu araçlar yavaş yavaş zenginlerin ve soyluların özel kullanımından, modern dünyanın en yaygın kullanılan nesnelerinden biri haline geldi. İnsanı güneşten ve yağmurdan korumanın en etkili araçlarından biri olan şemsiyeler, bin yıllar boyunca sayısız yeniliklere maruz kalmıştır.
Şemsiyeyi Kim İcat Etti?
Şemsiyeyi Kim Buldu: Güneş koruyucu şemsiyenin ilk kaydedilen tarihi, 3500 yıl önce Eski Mısır’a aittir. Başlangıçta bir çubuğa tutturulmuş palmiye yapraklarından oluşan basit konfigürasyonlarla kullanılan Mısır şemsiyeleri, kısa sürede soylular, dini liderler ve kraliyet ailesi tarafından kullanılan bir nesneye dönüştü. O dönemde şemsiyeler korunma işareti olarak görülmekteydi ve soylular güneşten etkilenmeyen soluk ten kültürünü benimsiyordu. Eski Mısır kalıntılarında bulunan birçok hiyeroglif resim, kraliyet ailesinin ve başlarının üzerinde şemsiye bulunan tanrıların yaşamını tasvir etmektedir. Bununla birlikte komşu Asur Krallığı ise, yalnızca kralların özenle yapılan güneş şemsiyeleriyle korunma hakkına sahip olduğu geleneği uygulamaktaydı.
Kuzey Afrika ve Orta Doğu‘nun çöl ortamı nedeniyle Mısırlı ve Süryaniler, hiçbir zaman şemsiyelerini su geçirmez hale getirmeye ve şemsiye yapmaya ihtiyaç duymamışlardır. Ancak bu görüş, ilk ipek ve su geçirmez şemsiyelerin soylular ve kraliyet ailesi tarafından kullanılmaya başlandığı M.Ö. 11. yüzyılda Çin’de değişmiştir. Gücün bir işareti olarak nüfuzlu insanlar çok katmanlı şemsiyeler taşımaktaydı. Çin İmparatoru‘nun kendisi de dört katmanlı çok gösterişli bir şemsiyeyle korunmaktaydı. Benzer gelenek zamanla bölgeye yayılmaya başladı. Siam ve Burma hükümdarları sekiz ila 24 katmanlı şemsiyeler kullandı.
MÖ 1. bin yılda şemsiyeler Antik Yunan ve Roma‘ya gelmiştir. Burada lüks bir kadın aksesuarı olarak görülmüşlerdir. Hem Yunan hem de Romalı kadınların açılıp kapanabilen şemsiyeleri olduğu ve çoğu zaman şemsiyelerin soylu kadınlar tarafından değil, özellikle atlara veya arabalara bindirilen köleler ve hizmetçiler tarafından taşındıkları kaydedilmiştir. Bununla birlikte erkekler, şemsiyeleri kadınlara özel bir eşya olarak görüyorlardı. Yalnızca kadınsı Romalı erkekler, şemsiyenin koruyucu gölgesi altında korunmayı tercih ediyorlardı. Gördüğünüz gibi “Şemsiyeyi Kim Buldu” sorusuna cevap olarak net bir tarih ve icat eden kişi bilgilendirmesi bulunmamaktadır. Biz yine de bilgiler vermeye devam edelim.
MS 5 Yüzyıl ve Sonrası
MS 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu‘nun yıkılmasından sonra Avrupa’da şemsiye kullanımı neredeyse tamamen ortadan kalkmıştır. Şemsiye ancak Rönesans‘ın gelişiyle yeniden popülerliğe kavuştu. En yaygın olarak 16. ve 17. yüzyılın sonlarında Fransa, İtalya ve İngiltere‘de soylular ve kraliyet ailesi tarafından kullanılmaktaydı. O zamana kadar şemsiyeler, yağmura karşı kalıcı koruma sağlamayan ipek ve diğer pahalı malzemelerden yapılmaktaydı. Ancak genel şekli ve tasarımı daha kolay açılıp kapanmayı sağlayan modern teknolojiyle güçlendirilmiştir. MS 5. Yüzyıldan sonra sürekli olarak özellikleri geliştirilmiştir.
Yüzyıllar geçtikçe şemsiyeler yavaş yavaş tüm Avrupa’ya ve “Keşif Çağı“ndan sonra Kuzey Amerika‘ya kadar yayılmıştır. Ancak kadın kullanım geleneği 18. yüzyılın ortalarına kadar erkekten daha fazlaydı. Lakin bu durum, İngiliz Magdalen Hastanesi‘nin kurucusu Jonas Hanway‘in neredeyse her durumda halkın arasına şemsiyeyle çıkmaya cesaret etmesiyle değişti. İlk başta açıkça alay edilen İngiltere‘nin erkek nüfusu, 1790’lı yıllarda çok daha güçlendirilmiş ve daha ağır şemsiyelerin üretilip reklamının yapılmasıyla nihayet şemsiye kullanımını kabul etti. Yıllar geçtikçe şemsiyeler yavaş yavaş herkes tarafından genel bir eşya olarak kabul edilir hale geldi. Aynı zamanda teknik gelişmeler günümüz şemsiyesinin yaratılmasına olanak sağladı. Şemsiyeyi modern duruma getiren en dikkate değer icatlar, Hans Haupt‘un 1928’de cep şemsiyelerini tanıtması ve 1969’da Bradford E Phillips‘in modern katlama mekanizmasını geliştirmesi ve bulmasıydı.
Günümüzde ise Şemsiye teknolojisi ve imalatındaki ilerlemeler, her yıl sunulan birçok patentle örneğin, saatte 100 km’ye varan fırtına rüzgarlarına dayanabilen ve ters çevrilemeyen şemsiye tasarımı ile devam etmektedir.
